Winter Zwartsluis
Winter Zwartsluis
Scheepswerf Hasselt
Scheepswerf Hasselt
Haven Enkhuizen
Haven Enkhuizen
Bruine vloot Zwartsluis
Bruine vloot Zwartsluis
Kade Hasselt
Kade Hasselt
Plankier Enkuizen
Plankier Enkuizen
Riviergezicht Eems
Riviergezicht Eems
Wachthaven Meppel
Wachthaven Meppel

De schilderkunst heeft Jan Zwaan als kind al meegekregen van zijn vader. Deze was oorspronkelijk amateurschilder in Spakenburg van havengezichten, maar had daar een professioneel niveau in bereikt. Dank zij hem kwam Zwaan als kind in contact met de bekende late Haagse Scholer David Schuhlman.

Rond zijn achttiende ging hij de schildersopleiding aan Academie Minerva te Groningen volgen, om zijn schilderen een steviger basis te verlenen. Maar van ingrijpende invloed is dit niet geweest.
Altijd, vanaf zijn jeugd al, heeft Zwaan de zichtbare werkelijkheid als uitgangspunt voor zijn schilderkunst genomen: een stadsgezicht, een haven, een scheepshelling, een woonkamer, een doorkijk naar de tuin. En dat alles waargenomen onder het steeds wisselend licht van de seizoenen. Men noemt hem weleens een neo-impressionist. Zwaan zelf zegt hierover: 'Deze stijlopvatting geeft nu eenmaal de grootste ruimte aan het zien. Ik wil werken vanuit het geziene, ik ben kijker.'

Als rasechte haven- en stadsgezichten schilder is Zwaan uitgenodigd Wijk bij Duurstede en ook Scheveningen vast te leggen. Beide havenplaatsen werden geschilderd in snelle, rake en gedurfde penseelstreken, helder en fris van kleur.

Maar een schilderij behoort volgens Zwaan niet alleen maar 'mooi' te zijn - dan zou je net zo goed nonfiguratief kunnen werken, vindt hij: 'De werkelijkheid vormt het fundament van onze zijnservaring. Als je schildert moet je daar trouw aan blijven.' Dus geen verschuiven van bepaalde onderdelen voor de compositie, geen dingen er bij verzinnen, of weglaten.
Evenmin werkt hij zijn schilderijen thuis, in zijn atelier af. Alles schildert hij ter plekke, urenlang werkend soms in weer en wind, zodat hij vertrekken kan met het gevoel: 'Dit plekje is nu van mij.'

En zo zegt Zwaan met stelligheid: 'Schilderen is beweging -- het vegen met penselen over het linnen -- De werkelijkheid is beweging. Ook al beweegt het geschilderde beeld zelf niet, in een schilderij dient beweging te verschijnen.'

home terug